Yunuslara Özgürlük Platformu, Antalya’daki gösteri merkezinde iki haftada bir yunus ve fok ölümü üzerine, hayvan hapishanesi olan tüm yunus parklarının derhal kapatılması çağrısında bulundu.
Yunuslara Özgürlük Platformu’ndan yapılan açıklamada, ‘hayvan hapishanesi’ olarak nitelendirilen Tarım ve Orman Bakanlığı denetimindeki ‘Waterhill’ gösteri merkezinde art arda ölen yunus ve fokun nekropsi raporunun açıklanması istendi.
Yaklaşık 2 yılda Marmaris’te de 5 yunusun öldüğü ve bu ölümlerin geçiştirildiğini belirten platform sözcüsü Öykü Yağcı, “Tesis sahiplerine yaptırım uygulanmadı, hayvanlar koruma altına alınmadı. Ölümler devam ediyor. 2010’dan beri yunus ve fok ölümleri geçiştirilerek, hayvan hapishanelerine cüzi ve göstermelik para cezaları dışında yaptırım uygulanmamış. Belgeleriyle kanıtladığımız, yasa dışı esaret altında yunus üretimine dahi göz yumulmuş, esaret merkezlerine 10 yıl daha izin verilmiştir” dedi.
“2 yunus parkı kapatılmıştı”
2010 yılında Fethiye’de, 2013 yılında Kaş’ta uzun süreli, eş zamanlı ve kitlesel mücadelelerle, 2 yunus parkının kapatıldığını söyleyen Öykü Yağcı, “İzmir ve İstanbul Tuzla’da yine çabalarımızla engellenmiş olsa da Türkiye’de hala İstanbul, Kuşadası, Bodrum ve Antalya’nın farklı ilçelerinde birden fazla olmak üzere çok sayıda yunus parkı var. Sanılanın aksine, Hayvanları Koruma Kanunu’nda 2021 yılında yapılan değişiklikle yunus parkları kapatılmadı. Bakanlık, yunus parklarına çalışmaları için 10 yıllık süre tanıdı. Yeni yunus alınmaması, üretim yaptırılmaması yönünde sözde bir yaptırım getirdi” ifadelerini kullandı.
“Yasağa rağmen yunus alım ve üretimi devam ediyor”
Denetimin olmadığını, bu parkların yeni yunus alımına devam ettiğini, üretimin yapıldığını ve Marmaris soruşturma dosyasında bu durumu bizzat yasal olarak belgelediklerini belirten Yağcı, şunları söyledi: “Bakanlık denetim ekibi tarafından tutulan belgelerde, Türkiye kara sularında yunus avı yasak olmasına rağmen hayvanların menşelerinin dahi sorulmadığını, üretim yasak olmasına rağmen tesiste gebe yunusların bulunduğunu gördük. Kaybedilen yunusların hasta olduğu ve çok sayıda antibiyotiğe maruz bırakıldığı daha önce görülmesine rağmen, sözlü olarak bilgilendirme ve gözle muayene neticesinde yunus parkı sahiplerine bırakılıp, geriye dönüldüğünü belgeleriyle gördük. Yunus parklarının hepsi derhal kapatılmalı, tutsak edilen tüm hayvanlar koruma altına alınmalıdır. Çünkü yunusların ve mors, fok, beyaz balina gibi tutsak edilerek gösteriye zorlanan diğer deniz memelilerinin yaşam alanlarından bir kez kopartılması, geri dönüşü uzun ve zorlu bir süreç yaratmaktadır.”
“25 bin TL ceza işletmeler için komik rakam”
Hayvan Hakları İzleme Komitesi’nden (HAKİM) Avukat Hacer Gizem Karataş ise Hayvanları Koruma Kanunu’nda 2021 yılında yapılan değişiklikle yunus parklarının kapatılmadığını, kapatılmaları için 10 yıllık süre verildiğini söyledi. Karataş, bu süreçte yunus parklarının yeni bir hayvanı hapsedemeyeceği veya yunusları zorlayarak üretmeyeceğine dair, yalnızca kağıt üzerinde kalan bir düzenleme yapıldığını bildirdi. ‘Kapasite artırımı’ gerçekleştirenlerin 25 bin TL ile cezalandırılacağının düzenlendiğini belirten Karataş, “Bu miktarlar hayvanları zorla gösteri yapmaya ve rehabilitasyon yalanı ile otizmli, down sendromlu çocukların ailelerini dolandırarak ciddi miktarda para kazanan bu işletmeler için komik rakamlar” dedi.
“Yunus parklarının kapatılması için beklenmemeli”
Avukat Karataş, Marmaris’teki yunus parkı için Yunuslara Özgürlük Platformu ile gerçekleştirdikleri suç duyurusu neticesinde, etkin bir denetim yapılması bir yana, tesisteki hasta hayvanlar görülmesine rağmen hastalıklarının sebeplerinin dahi sorulmadığını söyledi. Karataş, “Bu hayvanlar öldükten sonra hiçbir denetim gerçekleştirilmediği, hayvanların nereden geldiğine dair kaydının dahi tutmadığı ortaya çıkmıştı. Tüm yunus parklarında aynı durumun geçerli olduğunu biliyoruz. Eğer Türkiye’de bir rehabilitasyon merkezi açılarak tüm yunus parkları tamamen kapatılsaydı, yunuslar ömürlerini istismar edilmeden, gösterilere zorlanmadan tamamlayacak ve belki özgürlüklerine yeniden kavuşacaktı. Derhal bir rehabilitasyon merkezi için çalışmalara başlanmalı ve yunus parklarının tamamen kapatılması için beklenmemeli. Aksi takdirde çok daha fazla hayvanı kaybedeceğiz” diye konuştu.
(Yunus ve fok ölümü haberi, yazı ve fotoğraf DHA)
Kaynak: Evrensel, 22 Eylül 2023