Dünyanın en büyük seyahat platformlarından biri olan TripAdvisor, ahlaki gerekçelerle yunus ve balinaların esaret altında tutulduğu tesislere artık bilet satmayacağını duyurdu.
Yenilenen şirket ilkeleri kapsamında, TripAdvisor ile yeniden çalışmak isteyen tesislerin, tutsak deniz memelileri için deniz koruma alanları gibi alternatif ortamlar yaratması gerekecek. Thomas Cook ve Virgin Holidays gibi seyahat devlerinin benzer adımlarının ardından geliştirilen yeni şirket politikası, filler ve kaplanlar gibi diğer yabani türleri tutsak eden ve çeşitli gezi, fotoğraf etkinlikleri aracılığıyla insanlarla etkileşime sokan benzer işletmeleri de kapsıyor.
Hayvanların kullanıldığı turizm aktivitelerine yönelik 2016’dan bu yana site üzerinden çeşitli kısıtlamalar getiren TripAdvisor, bu kez de balina ve yunusların yapay ortamlarda teşhir edildiği, eğlence amacıyla tutsak edildiği, üreme programlarıyla çoğaltıldığı veya ithal edildiği yunus parkları ve tematik akvaryumlara bundan böyle bilet satmayacağını açıkladı.
Şirket yetkilileri bu kararın, SeaWorld ve Loro Parque gibi çok sayıda tematik park işleten büyük şirketleri de etkileyeceğini teyit etti.
TripAdvisor: “Mevcut hayvanların, esaret altındaki son nesil olması gerektiğine inanıyoruz”
“Yunus ve balinaların esaret altında iyi durumda olmadığına ve gelişemediğine dair somut ve ikna edici veriler ışığında nihayet böyle bir karar aldık. Son derece zeki ve karmaşık ihtiyaçları olan, doğal yaşam ortamlarında kilometrelerce yüzme alışkanlığı olan bu hayvanların içinde tutuldukları kapalı yapay ortamlar veya etrafı ağlarla çevrili küçük deniz alanları, doğal yaşam ortamlarını taklit edemez. Bu nedenle gelecek nesil yunus ve balinaların tutsak edilmesini engellemek amacıyla, esaret endüstrisinin olumlu yöndeki bu değişimi engel olarak görmek yerine kucaklamasını bekliyoruz.”
Şirketin iletişim direktörü James Kay, yaptığı açıklamada “Ticari ilişkilerimizin devam edebilmesi için bu tesislerin yunus ve balina ithalatını ve üreme programlarını ya tamamen sonlandırmaları ya da halihazırda ellerinde bulunan hayvanlar için deniz içinde koruma alanları inşa etme gibi alternatif modellere yönelmeleri gerekecek,” dedi.
TripAdvisor oluşturulacak deniz koruma alanlarını, yunus ve balinaların doğal yaşam ortamlarına olabildiğince benzer bir koyda koruma altında olacakları ve uzman veteriner hekimlerin gözetiminde nitelikli bakım alabilecekleri alanlar olarak tanımlıyor. İnşa edilecek bu yapılarda ise hayvanların, hiçbir surette üreme programlarına alınmaması, turist ve ziyaretçilere yönelik hiçbir gösteride kullanılmaması ve eğitilmemesi kuralı olacak. Aynı zamanda ziyaretçiler ve hayvanlar arasında herhangi bir fiziksel etkileşim olmaması şartı koşulacak.
TripAdvisor yetkililerinden Dermot Halpin, bu kararın arkasındaki ahlaki gerekçelerini şu şekilde açıkladı:
“Şu anda esaret altında bulunan yunus ve balinaların, bu tür tesislerde tutsak edilmiş son nesil olması gerektiğine inanıyoruz.”
“Deniz koruma alanları büyük bir potansiyel taşıyor ama turizm endüstrisinden daha fazla destek görmesi gerekiyor. Bu işletmeler, tutsak yunus ve balinaları çok daha küçük, ucuz ve doğal yaşam ortamlarıyla ilgisi olmayan tesislerde tutarak kâr etmeye devam ettiği sürece, bu tesisleri daha köklü bir değişime sürükleyecek özendirici bir unsur da bulunamıyor.”
TripAdvisor’un bu kararı, hem ticari hem de kâr amacı gütmeden yunus ve balinaları esaret altında bulunduran tesisleri bağlıyor. Bu tesislerin, “ellerindeki tutsak yunus ve balinaların tamamını deniz koruma alanlarında belirtilen şartlarda barındıracaklarına ve koruyacaklarına dair bir taahhütte bulunmaları ve elverişli bir çözüm olarak bunu kamuoyuna duyurmaları” gerekiyor.
TripAdvisor, bu şartları ihlal eden deniz parklarının, 2019 sonunda resmen uygulamaya konacak şirket politikası kapsamında, bilet satış programından çıkarılacağını vurguladı.
James Kay, aynı zamanda SeaWorld gibi büyük tematik parkların da bu karardan etkileneceğini teyit etti: “Örneğin SeaWorld, katil balinaların üreme programlarına son verdiğini açıklamıştı ama tesiste bulundurdukları diğer türler için aynı taahhütü vermediler. Bu nedenle yeni politikamız kapsamında satış listemizde yer almaya uygun değiller. Diğer taraftan, Baltimore’deki National Aquarium ellerindeki tutsak yunuslar için deniz koruma alanı inşa ediyor; dolayısıyla satış listemizde yer alabilecek.”
Şirket yetkililerinin yaptığı açıklamaya göre, yeni kurallar yalnızca bilet satışlarını kapsıyor; etkinlik sayfalarının kaldırılmasını içermiyor. Bunun gerekçesi de, TripAdvisor’un ziyaretçilerin bu tesislerdeki iyi ya da kötü deneyimlerini aktarmalarına olanak tanımak istemesi.
Yunuslara Özgürlük Platformu: “Türkiye’deki acentalara örnek olmasını umuyoruz”
Yunuslara Özgürlük Platformu Sözcüsü Öykü Yağcı ise TripAdvisor’un yunus ve balinaları teşhir eden şirketlere bilet satmama kararını yerinde bulduklarını belirterek, “Biz de Türkiye çapında, özellikle Antalya, Kuşadası, Alanya, Marmaris ve Bodrum gibi yunus parklarının olduğu turistik il ve ilçelerdeki yerel acentaların benzer bir adım atmasını umuyoruz. Bu, aynı zamanda hayvanların kullanıldığı gösterilere gidilmemesi ve bu işletmelere para kazandırılmaması açısından herkese yapılan bir çağrı. Turizm geliri olarak görülen yunus parkları ticari çıkarlar uğruna ayakta tutuluyor. Önümüzdeki aylarda ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda yapılacak olası değişiklikleri yakından takip ederek TBMM’nin dünyadaki olumlu gelişmeleri Türkiye’ye örnek almaları için çabalarımızı sürdüreceğiz” dedi.
TripAdvisor’un açıklamasının tamamına bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.
Kaynaklar: The Guardian & Seaworldofhurt & TripAdvisor
Fotoğraflar: Dolphin Project (1)
Basından: DHA – BirGün – Gerçek Gündem
Çeviri ve Derleme: Yunuslara Özgürlük Platformu