Hayvan hakları savunucuları “av turizmi” kapsamında Adana, Mersin, Hatay, Niğde ve Kayseri’de nesli tükenme riskiyle karşı karşıya olan 70 yaban keçisinin öldürülmesine engel olmak için Adana 2. İdare Mahkemesi’nde Tarım ve Orman Bakanlığı’na dava açtı. Aktivistler aynı zamanda Türkiye çapındaki tüm av ihalelerinin ve Merkez Av Komisyonu kararlarının iptalini talep eden İzmir ve Ankara Baroları’nın açtığı iki ayrı davaya da müdahillik başvurusunda bulundu.
30 Eylül Perşembe 2021, İstanbul – Vegan Derneği Türkiye (TVD) ve Hayvan Hakları ve Etiği Derneği; Yunuslara Özgürlük Platformu, Hayvanlara Adalet Derneği (HAD) ve Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM)’nin de katkılarıyla, Türkiye’de nesli tükenme tehlikesi altındaki 70 yaban keçisinin 2021-2022 Av Yılı Av Turizmi Uygulama Talimatı çerçevesinde Adana, Mersin, Niğde, Hatay ve Kayseri’de öldürülmesini engellemek için Tarım ve Orman Bakanlığı’na dava açtı.
Dernekler ayrıca, İzmir Barosu ve Ankara Barosu’nun açtığı Türkiye çapındaki tüm av ihalelerinin ve Merkez Av Komisyonu (MAK) kararlarının iptalini talep eden davalara müdahillik başvurularını da dün İstanbul’da Çağlayan Adliyesi’ne teslim etti. Hukuka ve Anayasa’ya aykırılık gerekçesiyle baroların iptalini istediği av kararları iptal edilmezse, Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği’nın kırmızı listesinde nesli tehdit altında olan üveyik ve elmabaş patka kuş türlerinin yanı sıra tilki, çakal, yabani tavşan, ada tavşanı ve yaban domuzu gibi kara memelileri de öldürülecek.
Hayvan katliamı “kamu menfaati” olamaz
31 Mart 2022 tarihine kadar 18 parti halinde 70 yaban keçisi “acente kotasının avlattırılması işi” ihalesinin yürütmesinin acilen durdurulmasını ve iptalini talep eden dernekler dava dilekçesinde, yaban keçilerinin avlanması üzerinden maddi gelir elde edilmesinin ulusal ve uluslararası mevzuata aykırılık teşkil ettiğini vurguladı.
Dava konusu ihalenin Tarım ve Orman Bakanlığınca Bern Sözleşmesi’nin, Hayvanları Koruma Kanunu’nun ve Kara Avcılığı Kanunu’nun öngördüğü şartlara uyulmadan düzenlendiğini belirten hayvan hakları savunucuları dilekçede, “Bu ihale sürecinin işlemeye devam etmesi, hem ihale konusu hayvanların yaşam hakkı hem de yaban hayatının korunması anlamında telafisi imkânsız zararlar doğuracaktır. Bu zararların önüne geçilebilmesi için; 31.03.2022 tarihine kadar sürecek av ile ilgili olarak İdari Yargılama Usulü Kanunu md.27/2 gereğince idarenin savunmasının alınması beklenmeden davası konusu ihalenin yürütmesi durdurulmalıdır” ibaresine yer verdi.
Hayvanların yaşam hakkına vurgu yapan ve geçtiğimiz yıl ceylanlar, yaban keçileri ve kızıl geyikler için farklı şehirlerdeki baro ve STK’ların açtığı davaların kazanıldığını hatırlatan dilekçede, “Doğal yaşam alanında yaşamakta olan, yaban hayatın gerekliğini sağlayan, kendi yurdunda ve tabiatında kimseye zarar vermeden nesli tükenme tehlikesi altında olan yaban keçilerinin öldürülmesinin paraya çevrilme işlemi kamu düzenine tamamen aykırı bir işlemdir. Kamunun zorlayıcı gücü öldürme eylemini kapsamamaktadır. Daha önceki iptal kararlarında da kararı veren mahkemelerce defalarca tekrar edildiği üzere, hiçbir canlının yaşam hakkı ihlal edilemez ve elinden bu yaşam hakkı alınamaz. Söz konusu ‘turizm ve ekonomi’ adına canlıların vurularak vahşice katledilmesi sonrasında kazanılacak paranın kamu menfaati olarak görülebilmesine imkan bulunmamaktadır. Anayasal bir hak olan yaşam hakkı yalnızca insanların değil, insan dışı hayvanların da gözetilmesi gereken temel haklarındandır” denildi.
Açılan davada yürütmenin durdurulması kararı alınması, 31 Mart 2022 tarihine kadar av acenteleri aracılığıyla avcılarca öldürülmesi planlanan her bir hayvanın kurtulmasını sağlayacak.
Örnek dava ve müdahillik dilekçeleri herkese açık
Dernekler, doğa ve hayvan hakları savunucularının dava açmak ve/veya açılan davalara müdahillik başvurusunda bulunmak için gereken örnek dava dilekçelerini web sitelerinden ve sosyal medya hesaplarından paylaştı.
Dilekçeler; Rize’den Afyonkarahisar’a Konya’dan Erzurum’a kadar farklı illerde avlanması planlanan kızıl geyik, çengel boynuzlu dağ keçisi ve Türkiye’ye endemik bir tür olan Anadolu yaban koyunu gibi farklı türleri kapsıyor.
Kolektif hukuki mücadelenin önemine dikkat çeken aktivistler, av karşıtı mücadeleye katılmak isteyen şahıs ve derneklere ulaşarak diğer illerde de dava açılması için çaba sarfediyor.
Geçtiğimiz yıl Antalya ve Isparta’daki “av ihalesine” karşı Salda için Türkiye Grubu ve A Platformu ile birlikte hareket eden dernek ve oluşumlar, 28 yaban keçisinin katledilmesini engelleyen dava sonucunu duyurmuş, aynı zamanda Türkiye çapında “Av Turizmi Uygulama Talimatı”nın iptali için Tarım ve Orman Bakanlığı’na karşı Salda için Türkiye Grubu’ndan Hediye Gündüz’ün açtığı iptal davasına da müdahillik başvurusunda bulunmuştu.
Örnek dava dilekçelerini ve dava dilekçelerine eklenebilecek 2020’de kazanılmış av karşıtı davaların emsal kararlarını edinmek için bu Google Drive bağlantısına tıklayabilirsiniz.