The Italian Journal of Mammalogy dergisinde geçtiğimiz yıl sonunda yayınlanan, Türkiye sularında rapor edilen üç adet anormal beyaz mutur (Phocoena phocoena) ile ilgili makalenin Türkçe özeti Bilimsel Veriler sayfamızda yayınlanırken, haberi de National Geographic Türkiye’nin Nisan 2013 sayısında yayınlandı.
Çalışmaya göre, anormal beyaz muturların biri İstanbul Boğazı’nda dört kez canlı gözlemle tespit edilmiş, diğeri Türkiye’nin Doğu Karadeniz kıyısında dip uzatma ağlarına tesadüfi olarak yakalanmış, sonuncusu da 2012’de İstanbul Boğazı’nda canlı olarak karaya vurmuş.
Tonay (fluke) ve diğerleri tarafından hazırlanan makalede dünya çapındaki anormal beyaz muturlarla ilgili yayınlanan ve yayınlanmayan kayıtlar incelenmiş ve dünyanın diğer denizlerinde toplam 34 kayıt bulunmuştur. Bu kayıtlarda üç farklı renklenme (pigmentlenme) tipi belirlenmiştir.
Anormal beyaz muturlar hakkında yürütülen bu bilimsel çalışma, yalnızca sözü edilen muturların sürüdeki sosyal ilişkilerine ışık tutmakla kalmıyor, aynı zamanda bu değişimlerin anlaşılabilmesi için anormal beyaz setaseler üzerinde genetik ve hücrebilimsel incelemeler yürütülmesi, mekanizmanın işleyişi hakkında daha net bir resim elde edilebilmesi adına gözlem verilerinin paylaşılması gerektiğinin de üzerinde duruyor.
* National Geographic’in Nisan 2013 sayısını bayinizden ısrarla isteyiniz.
* Makalenin Türkçe özetine bu bağlantıdan, orijinaline ise The Italian Journal of Mammalogy sayfasından ulaşabilirsiniz.
* Türkiye’de canlı olarak gözlenen anormal beyaz muturun videosu ile birlikte makalede yer alan diğer ek materyaller için dergi sayfasındaki “Supplemantary Files” bölümüne göz atabilirsiniz.
Anormal beyaz mutur fotoğrafları (NG): Sabri Bilgin & Bülent Topaloğlu/TÜDAV