26 Ağustos 2016 – İkili 20 Temmuz’dan 11 Ağustos’a kadar belirli aralıklarla yan yana yüzerken gözlemlendi. Doğumun ise Haziran sonu – Temmuz ortası gibi gerçekleştiği düşünülüyor.
Rehabilite edildikten sonra Güney Kore’nin Jeju Adası açıklarında yeniden özgürlüğüne kavuşan Sampal adlı yunusun yavrusuyla yüzerken görülmesinden yalnızca dört ay sonra yeni bir kutlu doğum haberi dünyayla paylaşıldı! Jeju Üniversitesi Yunus Araştırma Grubu Yonhap Haber Ajansı aracılığıyla, Sampal ile birlikte mavi sulara geri dönen Chunsam adlı yunusun da yavrusuyla görüldüğünü dünya kamuoyuna duyurdu.
Chunsam, denizden yakalandıktan sonra 2009 ve 2010 yılları arasında Güney Kore’deki yunus parklarına ve tematik akvaryumlara yasadışı yollarla satılan, 15 ila 17 yaşları arasında olduğu düşünülen beş yunustan biriydi. Diğer dört yunusla birlikte, üç yıldan fazla süre Jungman Pasifik Deniz Parkı’nda esaret altında yaşayan Chunsam, Kore Yüksek Mahkemesi, yerel hayvan hakları örgütlerinin uzun süreli mücadelesi sonunda 2013 yılında yunusların doğal yaşam alanına salınmasına karar verdi. Yıllardır esarete mahkum edilen yunuslar, vahşi yöntemlerle koparıldıkları okyanusa 18 Temmuz’da geri bırakılarak özgür yunus sürülerinin arasına karıştı…
Rehabilitasyon protokolü
Dolphin Project Kurucusu Richard O’Barry, Korean Animal Welfare Association başta olmak üzere diğer yerel sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte Sampal, Jedol ve Chunsam’ın rehabilitasyonunu üstlendi. Yunusların doğal yaşama adaptasyonunun yeniden sağlanması sürecinde Dolphin Project tarafından hazırlanan protokol temel alındı (Tutsak Yunusların Rehabilitasyonuna Yönelik Protokol – Türkçe metin). Rehabilitasyon sürecinde yeniden canlı balık yakalamaya alıştırılan yunuslara, avlanma yetilerini yeniden kazanmalarına ve fiziksel olarak güçlenmelerine destek olmak için düzenli olarak egzersiz yaptırıldı.
O’Barry’ye göre bu öykünün “gerçek kahramanı” Seul Belediye Başkanı Park Wan Soon: “Vali, tutsak yunusların yeniden özgürlüğüne kavuşmasına önayak oldu ve bu ideali gerçekleştirmek için gereken bütçeye onay verdi.
Whale and Dolphin Conservation (WDC) ekibi ise, bu haberi benzer vakalar için emsal teşkil edecek şekilde değerlendiriyor: “Bu harika bir gelişme. Tutsak hayvanları doğal yaşam alanlarına yeniden döndürme programlarının gerçekten etkili olabileceğini, doğaya yeniden uyum sağlayabilecek yunusların özgürlüğüne kavuştuktan sonra denizde hayatını doyasıya yaşayabileceğini kanıtlayan müthiş bir haber.”
Kimlik tespiti nasıl yapılıyor?
Araştırmacılar ve deniz memelisi uzmanları, genetik çalışma yürütülemeyen durumlarda, her bir yunus ve balinanın kendine özgü yüzgeç şekillerinden ve vücudundaki farklı izlerden yola çıkarak kimlik tespiti yapabiliyor.
Tıpkı Nisan ayındaki gözlem sırasında yavrusuyla yüzerken görülen Sampal’ı uzaktan tayin edebildikleri gibi…
Florida merkezli Wild Dolphin Project’in kurucusu ve araştırma direktörü Denise Herzing, bu gözlem ve kimlik tespiti sayesinde “yıllarca esir hayatı sürmüş olan tutsak yunusların yeniden kendi sürüleriyle buluşabileceğine, hatta başarılı bir doğum gerçekleştirebileceğine dair somut bir delil” elde ettiklerini söylüyor.
“Rehabilitasyona uygun olan tutsak yunuslar yeniden doğal yaşam alanlarına bırakıldığında, hayatta kalabiliyor, ailelerine kavuşabiliyor ve sürü içindeki sosyal yaşama uyum sağlayabiliyorlar. Hatta bir sonraki yunus neslini oluşturabiliyorlar.”
Kaynaklar: WDC & Dolphin Project & National Geographic
Fotoğraflar: Chunsam ve yavrusu – Soojin Jang/Mi Yeon Kim
