Yunuslar başta olmak üzere hayvanların ticari ve ekonomik çıkarlar doğrultusunda esaret altında tutulması ve eğlence sektöründe kullanılması, dünya çapındaki doğa ve çevre koruma kuruluşlarının tepkisini çekmeye devam ediyor.
Bunlardan biri de Yunanistan’da faaliyet gösteren Archipelagos Institute of Marine Conservation adlı deniz koruma enstitüsü. Enstitü, esaretten kurtarılan ve canlı kıyıya vuran yunuslar için harekete geçerek dünyanın ilk sabit yunus koruma alanını, Bodrum’a yalnızca 60 kilometre uzaklıktaki Lipsi Adası’nda kurdu.
Yunus parkları ve hayvanlı sirklerin yasaklanması için Türkiye’de çalışmalarını sürdüren Yunuslara Özgürlük Platformu ise, uzun süredir beklenen bu girişimin, esaretten kurtarılabilecek Türkiye’deki yunuslar için de bir çözüm ve seçenek olabileceğini belirtti.
Lipsi Adası’nın kuzeyindeki küçük ve sakin bir koyda yer alan yunus koruma alanı kıyıya vurmuş, yaralanmış ve esaretten kurtarılmış yunuslara kapılarını açacak. Uzun süren araştırmalar sonucunda kurulum için Vroulia Koyu’nda karar kılan Archipelagos Institute of Marine Conservation, buraya getirilen yunusların yakın gözetim ve koruma altında tutularak güvenli bir ortamda yeniden avcılık içgüdülerini kazanmalarını ve tekrar denize dönmelerini hedefliyor.
Enstitünün araştırma direktörü Anastasia Miliou, “Dünya çapında 2.913 yunus çeşitli tesislerde, farklı amaçlarla tutsak ediliyor. Biz bu yunusların yeniden denizlere dönmesini istiyoruz. Bu hayvanların son derece zeki oldukları ve esaret altında acı çektikleri bilimsel olarak da kanıtlanmış durumda,” dedi.
“Biz büyük bir hedefle yola çıktık ve dünyanın ilk sabit Deniz Canlıları Koruma Alanı’nı nihayet Lipsi’de hayata geçirdik. Aynı zamanda 2.500 yıldan bu yana yunusları koruyan bir ülkenin kültürel mirasını gelecek nesillere taşımayı ve başka ülkelere örnek olmayı amaçladık.”
Türkiye’deki tutsak yunuslar için en uygun çözüm
Yunus parklarının ve hayvanlı sirklerin yasaklanması ve bu tesislerdeki hayvanların koruma altına alınması için geçtiğimiz Mayıs ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu’nda bir kez daha söz alan Yunuslara Özgürlük Platformu, uzun süredir beklenen bu koruma alanını büyük bir heyecan ve memnuniyetle karşıladıklarını açıkladı.
Platform sözcüsü Öykü Yağcı, “2010’dan bu yana milletvekillerine, yerel yöneticilere, ilgili bakanlıklara ve çeşitli sivil toplum kuruluşlarına, benzer bir yunus rehabilitasyon alanının Türkiye denizlerinde kurulması için çağrı yapıyoruz. Rehabilite edilemeyecek ve denize geri dönemeyecek durumda olan yunus ve balinaların ise, oluşturulabilecek deniz koruma alanında, insan etkisinden ve sömürüsünden uzak bir şekilde ömür boyu korunması yönündeki taleplerimizi dile getiriyoruz,” dedi.
“Lipsi yerel yönetiminden de büyük destek gören bu oluşum tam da talep ettiğimiz gibi: Burada deniz canlıları hem uzman veteriner hekimlerce tedavi ve rehabilite edilecek, hem de tesis, hayvanlara zarar vermeden eğitim ve araştırma merkezi olarak yeni nesil deniz memelisi uzmanlarını ağırlayacak.
Türkiye’ye en yakın adalardan biri olan Lipsi’de dünyanın ilk sabit yunus koruma alanının açılması bu açıdan umut verici bir gelişme. Bu; Bodrum, İstanbul, Marmaris, Kuşadası ve Antalya’daki 10 farklı tesiste gösteriye zorlanan yunuslar için büyük bir şans ve en uygun çözümlerden biri olabilir. Bu nedenle Yunuslara Özgürlük Platformu olarak Yunanistan’daki enstitü ile irtibata geçerek Türkiye’de yunus parklarının yasaklanması konusunda kamuoyu desteğinin son 10 yılda ne denli büyüdüğünü ve TBMM düzeyinde sürecin takip edildiğini kendilerine ilettik. Türkiye’deki yunus parklarının yerel yönetimlerce tek tek kapatılması ve çıkarılacak yeni yasal düzenlemeyle tüm tesislerin yasaklanması durumunda, Lipsi’deki yunus koruma alanının seçenek olarak değerlendirilmesini umuyoruz. Taleplerimizi taraflara bu doğrultuda iletmeye devam edeceğiz.”
Kaynak: ERT Int. & ThemaNews & TornosNews
Fotoğraf: Archipelagos Institute of Marine Conservation
