Marmaris Onmega Dolphin Park adlı yunus gösteri merkezinde bir yunusun daha hayatını kaybettiği öğrenildi. Tesisin, yasak olmasına rağmen ölen yunusların yerine yenilerini getirmek amacıyla izinlerin çıkarılması için Tarım ve Orman Bakanlığı ile görüştüğü açıklandı.
19 Aralık 2022, İstanbul / Muğla – Muğla’nın Marmaris ilçesinde faaliyet gösteren Marmaris Onmega Dolphin Park adlı yunus gösteri merkezinde Jonas adlı tutsak bir yunusun daha hayatını kaybettiği bildirildi.
Edinilen bilgilere göre bu ölümün, birkaç yıllık süre zarfında tesiste gerçekleşen beşinci yunus ölümü vakası olduğu, kalan iki yunusun ise Antalya’daki bir gösteri merkezine transfer edildiği aktarıldı.
Yunuslara Özgürlük Platformu’nun (YÖP) sosyal medya hesaplarından paylaştığı ölüm haberinde, hem tesise hem de Tarım ve Orman Bakanlığı’na karşı Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) ile birlikte yeniden yasal yollara başvurulacağı bildirildi.
Aynı zamanda işletmede ölen diğer yunuslar için yaptıkları suç duyurusundaki delilleri, fotoğraf ve video olarak paylaşacaklarını duyurdu.
“Ukrayna’daki savaş bahane ediliyor”
Platform açıklamasında, Marmaris yunus parkı tarafından basın yoluyla “dezenformasyon ve manipülasyon yapıldığını” söyledi ve tesisin “Ukrayna’daki yunusları kurtarma maskesi altında ölen yunusların yerine yenilerini getirmek için” mevcut yasayı ve yasağı delmeye çalıştığını vurguladı.
Ukrayna’dan ithal edilmeye çalışılan yunusların, Yunanistan başta olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinde yer alan yunus rehabilitasyon merkezlerine gönderilerek doğaya yeniden dönebileceğini, adapte olamayacak durumda olanların ise insan sömürüsünden uzak bir şekilde ömürlerini ticari olmayan bu tesislerde tamamlayabileceğini belirtti. Ancak tesisin “yunusların özgürlüğü yerine ticari çıkarları uğruna kamuoyu yaratmaya, bakanlık aracılığıyla hayvanların esaretini sürdürmeye çalıştığını” belirtti.
Açıklama metni
“Media On Taiji ekibi aracılığıyla, Jonas olduğu tahmin edilen hasta bir yunusun daha tesiste öldüğü ve Daisy ile Eva adlı kalan iki yunusun Antalya’daki bir yunus gösteri merkezine transfer edildiği bilgisine ulaştık.
Yaklaşık 1,5 – 2 yıl içinde tutsak edilen 5 yunusun hayatını kaybettiği Marmaris’teki hayvan hapishanesi, şu anda Antalya’da Dolphinland adlı yunus parkı ile birlikte Ukrayna’daki savaşı bahane ederek kamuoyu yaratmaya ve 5199 sayılı kanunda yasak olmasına rağmen yurtdışından yunus ithal ederek hayvanların esareti üzerinden ticaretlerini sürdürmeye çalışıyor.
Dahası, hayvan hapishanelerini denetlemekle yükümlü olan ve ‘yeni hayvan alımları yoluyla kapasite artırımını’ engellemesi gereken Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan bunun için izin almak üzere olduklarını öğrendik.
Yunus parkında çalışan bir kişiden aldığımız isimsiz ihbar ve basında çıkan güncel haberlerle desteklenen bu gelişmelere karşı yasal haklarımızı kullanacağız.
Daha önce ölümünü duyurduğumuz yunus Splash dahil olmak üzere, tesisteki diğer yunus ölümleri ve hak ihlalleri hakkında birlikte suç duyurusunda ve şikayette bulunduğumuz HAKİM ile usulsüzlüklere ve cezasızlığa karşı mücadelemizi sürdüreceğiz. Hem yunus gösteri merkezi sahipleri hem de görevini kötüye kullanan Tarım ve Orman Bakanlığı’na karşı…”
Yeni yunus getirmek yasak
Hayvanları Koruma Kanunu’nda 2021’de yapılan son değişiklikler, Türkiye’deki mevcut 9 yunus parkının hayvan sömürüsünü ve ticaretini 10 yıl daha sürdürmesine izin verdi. Ancak yasaya, mevcut tesislerin “herhangi bir nedenle eksilen hayvan sayısını tamamlama, artırma, şube açma gibi yollarla kapasite artırımına gidemez, üretim yapamaz” maddesi eklendi.
Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeleri ve ulusal mevzuatı uygulamakla yükümlü olan Tarım ve Orman Bakanlığı’nın bu maddeye rağmen Marmaris Dolphin Park ve Dolphinland yunus parkı sahipleriyle görüşmesi tepkilere neden oldu.
Ölümlere ve ihlallere rağmen tesis kapatılmıyor
2020’nin Temmuz ayında Marmaris Belediyesi, ruhsatla ilgili bir sorun sebebiyle yunus parkının satış ofisine ve gösteri merkezine kilit vurmuş, tesisi mühürlemişti. Ancak tesis daha sonra bilinmeyen bir nedenle tekrar açılmıştı.
Geçtiğimiz yıllarda bölgede faaliyet gösteren Mahakder ve Muğla Doğa ve Hayvan Hakları Platformu üyeleri, iki kez ilçede “yunuslara özgürlük” eylemi yapmış, tesisin kapatılması için Muğla Barosu Doğal Yaşamı Koruma ve Hayvan Hakları Komisyonu’nun desteğiyle Marmarislilerden imza toplamıştı.
Marmaris Çevrecileri Derneği de, yunus parkı çevresindeki deniz kirliliğini kayda almış ve deniz içinde hapsedilen yunusların gösteri ve terapiye zorlandığı tesisin kapatılması için dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na başvurmuştu.
Ağustos 2022’de YÖP ve HAKİM, tesisteki yunus ölümlerine ilişkin Muğla Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda ve Tarım Orman Bakanlığı Marmaris İlçe Müdürlüğü’ne ihbarda bulunmuş, ancak defalarca talep edilmesine ve hukuksuzluklara rağmen tesisin kapatılmadığını, hayvanların koruma altına alınmadığını açıklamıştı.
Kapak fotoğrafı: Ölen yunus Jonas. Fotoğraf: Tracey Özdemir/Media On Taiji