Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu tarafından hazırlanan ve Ekim ayında Meclis Başkanlığı’na sunulan 200 sayfalık raporun öne çıkan maddeleri, 16 Ocak 2020 tarihinde gerçekleştirilen Genel Kurul’da diğer milletvekilleriyle paylaşıldı.
Yeni yunus parklarının yasaklanmasını ve mevcut 10 adet tesisin de iki yıl içinde kapatılmasını öngören komisyon raporuna dair Genel Kurul’da söz alan milletvekilleri, yasama sürecinde yunus parklarının yasaklanıp kapatılması için bir kez daha görüş bildirdi. Yunus parkı sahiplerinin dernek adı altında Meclis’te yürüttüğü lobicilik faaliyetlerine karşı diğer vekilleri de uyararak komisyon raporunda hayvanların lehine olan tavsiye kararlarının ticari ve ekonomik çıkarlar uğruna esnetilmemesi çağrısında bulundular.
Avcılıktan petshoplara, canlı hayvan ticaretinden kürk endüstrisinin yasaklanması çağrılarına kadar hayvan haklarıyla ilgili olarak pek çok açıdan Meclis tarihine geçen taleplerin dile getirildiği bu konuşmalar sırasında yunus parklarına, hayvanlı sirklere ve hayvanay bahçelerine dair öne çıkan çağrıları, Meclis tutanaklarını kaynak alarak konuşma sırasına göre paylaşıyoruz.
Siyasi partiler tarafından Şubat ortasında Tarım veya Çevre Komisyonu’na sunulması planlanan kanun tekliflerini yakından takip edecek, başta yunus gösteri ve terapi merkezleri ile hayvanlı sirkler ve hayvanat bahçeleri olmak üzere Türkiye’de pek çok alanda süregelen yaygın hayvan hakkı ihlalleri son bulana kadar mücadelemizi sürdüreceğiz.
Sera Kadıgil ve Deniz Yavuzyılmaz’ın konuşmalarında özel bir yer vererek andığı, 9 Kasım 2019 tarihinde kaybettiğimiz dostumuz, hayvan özgürlüğü aktivisti Burak Özgüner’in hayatını adadığı ideallerin gerçekleşmesi için elimizden geleni yapacağız.
İyi Parti grubu adına Mersin Mv. Zeki Hakan Sıdalı
“Sayın milletvekilleri, Komisyonumuz tarafından hazırlanan raporda yer alan, hayvanların korunmasında görevli ve yetkili kurumların netleştirilmesi, Bakanlığın denetim yetkisinin güçlendirilmesi, hayvan kolluğu ve hayvan hakları fonu kurulması, hayvanların kimliklendirilmesi, hayvan sahiplenme ve bakım kriterlerinin belirlenmesi, mobil kısırlaştırma sorunu ve yasaklanması, hayvanlara ilişkin süreçlerin yerine getirilmesindeki personel yetersizliği, yurt dışından kaçak hayvan girişi, yaban hayatını tehdit eden unsurlar, deney hayvanları ve etik kurallar, hayvanat bahçeleri, kara ve su sirklerinin yasaklanması gibi onlarca maddenin ele alındığı bu rapor hayvan dostlarımız ve medeni bir toplum yaşamı için büyük bir önem arz etmektedir. Bu rapordaki kıymetli ve önemli görüşlerin eksiksiz bir şekilde kanunda da yer almasının takipçisi olacağımızı belirtmek istiyorum.
Hayvan sevgisi ve hayvanlarla birlikte yaşamak, mevcut sistem içerisindeki hayvanat bahçeleri, yunus parkları, sirkler ve benzeri gösteri merkezlerinde hayvanları doğal ortamlarından koparıp esaret altında tutmak demek değildir. Ülkemizin imzalamış olduğu uluslararası anlaşmaların birçok maddesini de çiğneyen ve teknik olarak yasalara aykırılık teşkil eden bu tür merkezlere ruhsat verilmemelidir.
Eğer çocuklarımıza hayvan sevgisi, bilimsel merak ve doğa koruma anlayışı aşılamak istiyorsak 7 boyutlu görüntülü lazer teknolojileri ve hologram temelli sistemler de artık mevcut. Hiçbir hayvanın esaret altında tutulmadığı ve insanlar için herhangi bir risk barındırmayan bu uygulamalar ülkemizde teşvik edilebilir. İçinde bulunduğumuz yüzyılda Türkiye’nin ihtiyacı olan, bu tür gelişmiş eğitim ve eğlence araçlarıdır.”
(Videonun tamamını bu bağlantıdan izleyebilirsiniz)
HDP grubu adına Mersin Mv. Rıdvan Turan
“Yine hayvanat bahçeleri yasaklanmalı, mevcut hayvanat bahçeleri yaban hayatı kurtarma ve rehabilitasyon merkezleri hâline dönüştürülmelidir. En son ne zaman hayvanat bahçesine gittiniz bilmiyorum ama hayvanat bahçeleri birer Nazi toplama kampına dönmüş durumda ne yazık ki.
Yine çok önemli bir mesele -bakın, Parlamentoda da ciddi kulis yapıldığını biliyorum bu konuda- hayvanlı kara ve su sirkleri yani yunus parkları yasaklanmalıdır, mevcut tesisler en fazla bir yıl içerisinde kapatılmalı, bu tesislerdeki hayvanlar koruma altına alınmalıdır.
Bunların bilimsel, tıbbi hiçbir faydası yoktur. Kendi doğal ortamlarından zorla taşınarak kafes havuzlara hapsedilen bu hayvanlar, gerektiğinde şiddet uygulanmak suretiyle gerektiğinde aç bırakılmak suretiyle terbiye edilmeye çalışılmaktadır. Bu konuda yapılan kulis konusunda da lobi konusunda da herkesi uyarmak istiyorum. Çok önemli bir mesele.”
CHP grubu adına Zonguldak Mv. Deniz Yavuzyılmaz
“Hayvanlı kara sirklerinin yasaklanmasını istiyoruz. Bu kibirli havai fişek kullanım alışkanlığına sınırlandırılma getirilmesini istiyoruz. Kürk hayvanı üretimi ve ithalatının Komisyonca yasaklanmasını istiyoruz. Deniz memelileri ve hayvanları gösteri ve terapi merkezlerinin biz Komisyon olarak iki yıllık bir sürecin içinde kapatılmasını talep etmiştik, ben ek görüş bildirmiştim, bunun en geç 2020 yılının 11’nci ayında kapatılmasını talep ediyoruz.
Bu yunus ve deniz memelerinin bulunduğu gösteri amaçlı parklarda 75 yunus, 51 fok var, 9 tane böyle park var. Bu 9 park da belirli bir siyasi görüşe sahip olan, tek bir kişiye ait olan bir şirketler grubuna aittir. (…)
9 Kasım 2019’da kısacık ömrünü, tüm canlıların iyiliğine adamış Sevgili Burak Özgüner’i kaybettik. Hayvan Hakları Yasası’nın çıkarılması konusunda uzun yıllar mücadele veren, Komisyonumuzun çalışmalarına ve bu raporun hazırlanmasına destek olan hayvan hakları savunucusu, iyi kalpli, sevgi dolu, örnek insan Burak Özgüner’i sevgiyle ve dostlukla anıyorum.Milletvekillerimize de sesleniyorum, diyorum ki: Değerli milletvekilleri, gelin hayvan hakları kanununu Hayvan Haklarını Araştırma Komisyonunun raporu doğrultusunda çıkaralım; içini, altını boşaltmayalım, bir hayvan dostumuz daha eziyet çekmeden hep birlikte dünyanın bir numaralı devleti olalım diyorum, saygılar sunuyorum.“
Şahıslar adına CHP İstanbul Mv. Saliha Sera Kadıgil Sütlü
“Hayvanat bahçeleri denen o eziyet yuvalarının, derhâl ve derhâl yenilerinin açılmasının önlenmesi gerekmektedir, mevcutlarının hâlinin düzeltilmesi gerekmektedir. ‘Yunus parkı’ dediğimiz o yunus işkence haneleri var ya, geliyorlar burada lobi yapıyorlar, onları biz kaldıracağız; biz bu karara vardık, 5 parti olarak bu karara vardık, en geç iki sene içerisinde bunu kaldıracağız.
Buradan da tüm vatandaşlardan rica ediyorum, çocuklarınızı hayvanlara eziyet edilen, işkence edilen bu yerlere götürmeyin, bunların değirmenlerine su taşımayın diyorum.
Gelin, bu yasa tasarısını geçirelim. Deniz de bahsetti, bize çok yardım eden bir arkadaşımız var, Burak. Burak’ı 32 yaşında kaybettik, bu raporun her köşesinde emeği vardır Oytun Hoca’yla Emrah’la birlikte. Ben bu raporu da izniniz olursa 32 yaşındaki kardeşimiz, arkadaşımız Burak’a adamak istiyorum.“
(Videonun tamamını bu bağlantıdan izleyebilirsiniz)