Rusya’daki bir yunus parkında çekilen görüntüler, beluga olarak da bilinen beyaz balinaların “eğitimler” sırasında dövüldüğünü ortaya koydu. Videoda eğitmenin, istenilen hareketi yapmamak için direnen belugalardan ikisine tokat atıp tekmelediği, diğer eğitmenin de hiçbir şey yapmadığı görülüyor.
Görgü tanıklarının Free Russian Whales (Rusya Balinalarına Özgürlük) koalisyonuna gönderdiği görüntüler Primorsky Deniz Parkı ve Akvaryumu’ndaki güvenlik kameralarından alındı.
Videoda eğitmen Dmitry Bachinsky’nin, gösterinin önemli bir unsuru olarak eklediği “öpme” hareketini yapmayı reddettikleri için iki yetişkin erkek belugayı dövdüğü görülüyor.
Kaynaklar, Bachinsky’nin düzenli olarak şiddete başvurduğunu ve yunus parkının kıdemli eğitmeni Igor Kostychev’in de hayvanlara uygulanan bu fiziksel ve psikolojik şiddete karşı da müdahale etmediğini aktarıyor. Görgü tanıkları, okyanus akvaryumunun güvenlik kameralarından alınan video görüntülerinin benzer birçok bölüm içerdiğini belirtiyor.
⠀
Koalisyon üyeleri, şiddete başvurulan “eğitim” yöntemlerinin Rusya Federasyonu Ceza Kanunu’nun “Hayvanlara Zulüm” ile ilgili 245. maddesi kapsamına girdiği için suç duyurusunda bulunmaya hazırlanıyor.
Yunus parklarında bir rutin: Fiziksel ve psikolojik şiddet
Daha da önce de İspanya’nın en büyük hayvan hapishanelerinden Marineland’de benzer bir görüntü kaydedilmişti. Fiziksel ve psikolojik şiddet uygulayan eğitmenin, istediği hareketi yapmadığı için yunusları “Tembel şey! Topa dokunsana! Kovayı şimdi kafana yiyeceksin! Aptal mısın, yoksa aptal ayağına mı yatıyorsun?” diyerek azarladığı, hatta tokatlayıp tekme attığı ortaya çıkmıştı.
Bu videolar, dünyanın neresinde olursa olsun, yunus parkları ve deniz akvaryumlarının ziyaretçilerden gizlediği pek çok zulüm biçiminin canlı ve somut birer örneği. Aynı zamanda istisna olmadığının da bir kanıtı.
Birçok ülke, deniz memelilerinin esaret altında tutulmasını yasaklarken, Türkiye ve Türkiye’nin “eğitilmiş yunus” ithalatı, personel temini gibi konularda yakın temasta olduğu Rusya gibi ülkeler, 21. yüzyılda bu çağdışı ve zalimane tesisleri ayakta tutmak için çabalıyor.
Milletvekilinden esaret karşıtı yasa tasarısı
Milletvekili Svetlana Bessarab, yunus ve balinalar ile birlikte diğer deniz memelilerinin sözde kültürel ve eğitim amaçlı olarak esaret altında tutulmak üzere yakalanmasını yasaklamak amacıyla, federal meclisin alt meclisi olan Rusya Federasyonu Devlet Duması’na bir yasa tasarısı sundu.
⠀⠀
Yakın zamanda Rusya Başbakanı Mihail Mişustin de, yaklaşık 30 yıldır fiilen zaten uygulanmayan bir faaliyeti, yani endüstriyel ve kıyı balıkçılığında yunus ve balinaların yakalanmasını yasaklayan göstermelik bir yasa tasarısı sunmuştu. Ancak neredeyse bir yıl önce hazırlanan bu tasarı üst meclise halen sunulmadığı gibi, tasarıda en önemli maddelerden biri olarak yer alan beluga ihracatının yasaklanması da rafa kaldırılmış oldu.
Tıpkı, Ekim 2019’da beş siyasi partinin üzerinde uzlaştığı TBMM Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu raporunda yer alan “mevcut yunus parklarının iki sene içinde kapatılıp yenilerinin yasaklanması” tavsiye kararının, bugün AK Parti tarafından yok sayılıp unutturulmaya çalışılması gibi…
Dünyadan Rusya Büyükelçilikleri’ne çağrı
Bu nedenle Free Russian Whales Koalisyonu, bir kez daha Başbakan Mihail Mişustin’e, Svetlana Bessarab’ın yasa tasarısını onaylaması ve “kültür ve eğitim” maskesi altında sürdürülen deniz memelilerinin sömürüye maruz bırakılmasına artık son verilmesi çağrısında bulunuyor. Aynı zamanda videoyu izleyen herkesin Rusya Hükümeti’ne çeşitli mecralardan ulaşarak çağrılarına destek olmasını talep ediyor.
⠀
Siz de Türkiye’deki veya ülkenizdeki Rus Büyükelçiliği’ne ve Konsolosluğu’na bu güncel video ile birlikte tepkinizi gösteren bir tweet atarak Rusya’daki deniz memelisi ticaretine ve esaretine son verilmesini isteyebilir, esaret endüstrisinin Türkiye ile olan yakın ticari ilişkilerini kınadığınızı belirterek tepkinizi gösterebilirsiniz.
Yukarıdaki tweetimizde resmi CITES veritabanından alınmış afalina türü yunusların ithalat geçmişini görüyorsunuz.
Japonya’dan sonra Rusya ve Birleşik Arap Emirlikleri dikkat çekiyor. Yunusların çoğunun doğadan avlandığı görülürken çoğunun menşei ülkesi beyan edilmemiş. Ancak dünyadaki deniz memelisi ticaretinin genel eğilimine bakıldığında, Japonya ve Rusya’da yakalanıp Türkiye’ye ve dünyaya farklı ülkeler üzerinden transfer edildikleri biliniyor. Aynı zamanda Rusya’da eğitilip çeşitli ülkelere yüzbinlerce dolara satılan deniz memelileri, bir süre sonra farklı tesisler arasında alınıp satılıyor, kiralanıyor. Veritabanındaki ithalatçı ülke (exporter) ile menşei ülke (origin) farkı da bu yüzden.
–
Kapak fotoğrafı: Alexander Safronov/Handout via Reuters
